The Pieter van der Pols Papers
Pagina 17
klik om het afschrift te zien
men niet alleen in z'n zak dragen maar ook in zijn hart, (want)
anders kan men de gerechtigheid zeer gemakkelijk vergeten en
die wordt, God betere het, al genoeg vergeten en zo
komt (het) dat de grote vissen de kleine eten.
Maar hoor eens wat de apostel Paulus zei: "indien gij
malkander bijt en vreet, ziet toe dat gij van malkander
niet verteerd wordt. Gal: 5 v 15.
Dan is er nog een verval dat bijna algemeen begint te
worden, en wel het meeste onder vrouwen, en dat is een snuif
tabak. Iedereen moet (tegenwoordig) een snuifdoos op zak hebben,
de een van goud, de ander van zilver, van koper, van
hoorn, van tin. De lezer begrijpt het al: zowel onder
de rijken als onder de armen en daar wordt veel geld mee
verspild. Ik weet niet waartoe dat dient. Ik hoor en ik
zie dat de mensen zo verstoopt (= bedwelmd, afgestompt) werden dat ze niet spre-
ken konden en zo kort van naam (= kort van memorie ?). Kijk eens rond: hier is geen
eten, daar is geen drinken. Evenwel geeft men voor die
vuiligheid zijn geld uit. Voor iets dat geen brood is. Voor-
waar, het is al een verval in ons land en het is eerst uit
Duitsland gekomen. En dat moeten onze Nederlanders nu na
doen. Zo besmet het ene land het andere. Holland is
een zeer leeg (= laag ?) land. Al het kwaad dat er rondom valt, dat
loopt er naar toe, want (van) Engelands onkuisheid, Frankrijks
hoogmoed, Zwitserlands vloeken en zweren, Duitslands
dronkenschap is ons land zo vol dat het schreeuwt
totaan de hemel. Holland is een rijk en weelderig land
want het is gelegen aan de haven der zee en is een haven
der schepen. Holland schijnt het lot van Jacob's zoon
wel te wezen: Sebulon Genesis 49. Ja, Holland
mag ook wel met Tyrus Jesias 23 vergeleken worden,
in macht, in koophandel, in goud en in zilver, in schepen
in het bijzonder die (schepen die) op de grote wateren varen om te vissen
en (om er) koopvaardij (uit te oefenen), zodat er veel geld verdiend wordt en
ook veel verteerd (wordt) door die onnodige verkwistingen
die het gevolg zijn van pracht, van brassen, ja over-
dadig wijnzuipen. De stomste beesten weten maat te houden
maar veel mensen is dat niet gegeven. Men zegt dat de onmatigheid in
spijs en drank meer mensen doodt dan de oorlog.
Basylius zegt: "De dronkenschap is de ondergang der zeden,
het verval van krachten, een voortijdige ouderdom en
een haastige dood". Maar de wijn op zichzelf is een kostelijk
goed, zeer nuttig om het hart te verblijen, de gezond-
vorige pagina
volgende pagina
startpagina